اندازه بازار یکی از مهمترین شاخص‌هایی است که به عنوان یک مدیر یا صاحب کسب و کار باید آن را در نظر بگیرید. کسب و کارهای کوچک و بزرگ قبل از سرمایه گذاری روی یک محصول یا خدمات جدید حتماً اندازه بازار آن را محاسبه می‌کنند تا ببیند که آیا ارزش سرمایه گذاری دارد یا خیر.
به عنوان مثال تصور کنید می‌خواهید روی محصول یا خدماتی مانور دهید که در کل کشور تنها 2000 نفر مشتری ثابت دارد. طبیعتاً آگاهی از این موضوع ریسک سرمایه گذاری شما را روشن کرده و به طراحی استراتژی‌های عملی کمک زیادی می‌کند.
در این مقاله از کیان پرداز هوشمند قصد داریم در مورد شاخص اندازه بازار، روش‌های مختلف محاسبه آن و البته کاربرد نرم افزار CRM در اندازه گیری این شاخص با شما صحبت کنیم. با ما همراه باشید.
اندازه بازار چیست؟
شاخص اندازه بازار نشان دهنده تعداد کل خریداران بالقوه یک محصول یا خدمات و درآمد بالقوه حاصل از فروش آن بر حسب اندازه جمعیت است. محاسبه اندازه بازار به اندازه گیری دقیق پتانسیل‌های رشد و گسترش کسب و کار شما کمک کرده و ریسک‌های سرمایه گذاری را مشخص می‌کند.
به عبارت ساده‌تر، شاخص اندازه بازار عددی است که تعداد کل فروش یا مشتریانی که می‌توانند کسب و کار شما را در یک بازه یک ساله ببینند مشخص می‌کند.
شرکت‌های بزرگ اصولاً بدون اندازه گیری بازار روی محصولات یا خدمات جدید سرمایه گذاری نمی‌کنند. حتی اگر هم اینکار را انجام دهند ابتدا در اندازه‌های محدود و به صورت آزمایشی روند عرضه را آغاز می‌کنند تا بتوانند از این طریق اندازه بازار واقعی را محاسبه کنند.
مزایای محاسبه اندازه بازار
- محاسبه شاخص اندازه بازار به شما کمک می‌کند تا بفهمید که آیا سرمایه گذاری مورد نظرتان ارزش ریسک کردن دارد یا خیر. اندازه بازار و مقایسه آن با هزینه‌های تولید و عرضه به خوبی نشان می‌دهد که فرصت موفقیت این محصول یا خدمات چقدر است و تا چه اندازه‌ای پتانسیل سودآوری دارد.
- این شاخص به شما کمک می‌کند تا حداکثر سود ممکن حاصل از فروش یک کالا یا خدمات را محاسبه کنید. اندازه گیری تعداد نفراتی که می‌توانید به آنها دسترسی داشته باشید به خوبی پتانسیل سودآوری محصول یا خدمات شما را روشن می‌کند.
- محاسبه شاخص اندازه بازار اولین گام در شناخت بازار هدف و درک نیازهای مشتریان بالقوه است. این شاخص به شما کمک می‌کند تا راحت‌تر بتوانید مشتریان بالقوه خود را به مشتریان حقیقی تبدیل کنید.
- این شاخص درآمد بالقوه شما را از بازار مورد نظرتان مشخص می‌کند.
- به شما نشان می‌دهد که آیا این بازار در حال رشد است یا خیر؟ آیا در چند سال آینده همچنان فرصت درآمد زایی از این بازار وجود خواهد داشت؟
نحوه محاسبه شاخص اندازه بازار
محاسبه این شاخص سه مرحله اصلی دارد که عبارتند از:
- ابتدا باید کل بازار در دسترس (TAM) را محاسبه کنید.
- سپس مشتریان هدف خود را مبتنی بر معیارهایی مانند محل سکونت و دیگر عوامل لجستیکی تعیین نمایید.
- یعد باید ضریب نفوذ را اندازه گیری کنید. ضریب نفوذ نشان دهنده پتانسیل نفوذ به بازار هدف است.
- در مرحله آخر باید بازار هدف را در ضریب نفوذ ضرب کنید.
نمونه‌ای از اندازه گیری بازار
فرض کنید قصد دارید یک کیک شکلاتی را به بازار عرضه کنید. گام اول این است که کل بازار در دسترس را مشخص کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا به صورت تئوریک کل پتانسیل حداکثری فروش کیک شکلاتی خود را بررسی کنید.
فرض کنید در کل کشور 100 هزار فروشگاه وجود دارند که کیک شکلاتی می‌فروشند.
در گام بعدی باید مشتریان هدف خود را جدا کنید. فرض کنید که قصد دارید کیک شکلاتی خود را صرفاً در فروشگاه‌های شهر شیراز عرضه کنید. بنابراین دایره مشتریان هدف شما کوچکتر شده و مثلاً به 1000 فروشگاه کاهش پیدا می‌کند.
در مرحله بعدی باید ضریب نفوذ را تعیین کنید. مثلاً با توجه به تحقیقاتی که کرده‌اید متوجه می‌شوید که تنها می‌توانید به 50 درصد از این فروشگاه‌ها کیک شکلاتی خود را بفروشید. بنابراین ضریب نفوذ شما 50% یا 0.5 است.
حال با ضرب کردن ضریب نفوذ در تعداد کل مشتریان هدف خود می‌توانید اندازه بازار را به صورت زیر تعیین کنید:
تعداد فروشگاه‌های کیک شکلاتی = 1000
ضریب نفوذ = 0.5
اندازه بازار: 1000X0.5 = 500
حال فرض کنید که هر کدام از این فروشگاه‌ها در سال به صورت میانگین 10 میلیون تومان از شما خرید کنند. بنابراین پتانسیل سودآوری شما از فروش کیک شکلاتی می‌تواند به صورت زیر باشد:
10.000.000X500 = 5.000.000.000
به عبارت دیگر اگر قصد داشته باشید روی تولید و فروش کیک شکلاتی در بازار شیراز سرمایه‌گذاری کنید، در سال می‌توانید به 5 میلیارد تومان سود برسید. البته این مبلغ بدون در نظر گرفتن هزینه‌های تولید، عرضه و نرخ ریزش مشتری است.
رقم واقعی سود شما پس از کسر این هزینه‌ها از 5 میلیارد تومان به دست خواهد آمد.
با این روش می‌توانید ریسک سرمایه گذاری خود را محاسبه کرده و ببینید که آیا ارزش دارد یا خیر.
CRM چه کمکی به اندازه گیری بازار می‌کند؟
نرم افزار CRM یا مدیریت ارتباط با مشتریان می‌تواند گزارش‌های تحلیلی بسیار خوبی را در اختیار شما قرار دهد که به اندازه گیری بازار کمک می‌کنند.
همانطور که اشاره کردیم، برخی از شرکت‌های بزرگ برای محاسبه ریسک حقیقی ورود به یک بازار، پس از محاسبات تئوریک، شروع به تولید و عرضه تستی محصول در بازار می‌کنند تا نتیجه واقعی فروش را در یک بازه زمانی کوتاه مدت ببینند. گزارش‌های تحلیلی CRM به خوبی بازخوردهای عمومی مشتریان نسبت به محصول یا خدمات جدید را به شما نشان می‌دهند.
CRM همچنین می‌تواند با مدیریت ارتباط با مشتریان به شما نشان دهد که اندازه بازار محاسبه شده در مراحل ابتدایی چقدر با پتانسیل‌های واقعی سودآوری نزدیک بوده و تا چه اندازه توانسته انتظارات را برآورده کند.
سی آر ام علاوه بر این‌ها می‌تواند با مدیریت قیف فروش پتانسیل‌های فروش شما را بالاتر برده و اندازه بازار شما در طول زمان گسترده‌تر کند.
نرم افزار CRM کیان پرداز هوشمند یکی از بهترین نرم افزارهای سی آر ام موجود در بازار ایران است که می‌تواند ابزارها، شاخص‌ها و گزارش‌های تحلیلی دقیق و مطمئنی را در اختیار مجموعه شما قرار دهد.
برای خرید بهترین نرم افزار CRM با کیان پرداز هوشمند تماس بگیرید.
جمع بندی
اندازه بازار یک شاخص عددی بسیار مهم است که در هنگام تخصیص بودجه و ارزیابی بازار باید توجه زیادی به آن داشته باشید. کسب و کارهای کوچک و بزرگ باید ریسک سرمایه گذاری‌های خود را بشناسند و با چشمان بسته وارد بازار نشوند. شاخص اندازه بازار درآمد بالقوه یا پتانسیل درآمد زایی یک محصول یا خدمات جدید را به شما نشان می‌دهد.
البته جدای از اندازه بازار باید پارامترهایی همچون هزینه‌های تولید، پارامترهای اندازه گیری اشباع بازار از محصول یا خدمات مورد نظر شما، نرخ ریزش مشتری و البته رقبا را نیز در نظر بگیرید.
امیدواریم که این مطلب از وبلاگ کیان پرداز برای شما مفید بوده باشد.
